تحول کالبدی ـ فضایی روستاهای ساحلی گیلان ( مطالعه موردی: حوزه زیباکنار)

تحولات کالبدی ـ فضایی دو دهه اخیر، در بسیاری از روستاهای نواحی خزری در حال گسترش است. این روند در      سکونتگاه­هایی که جاذبه­های طبیعی، به­ویژه ساحل، دارند، با رواج پدیده خانه دوم، توسعه یافته­است. منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغی به قطعات مسکونی، کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نموده­است. یکی از مهم­ترین حوزه­های روستایی گیلان که متأثر از این پدیده است، در روستاهای ساحلی محدوده حسن­رود ـ زیباکنار واقع است. در این پژوهش، از طریق مطالعه اسنادی و تطبیقی طرح­های هادی اول و دوم روستاهای حوزه زیباکنار تغییرات و تحولات کالبدی و فضایی این روستاها طی دو دهه مورد بررسی قرار گرفته­است. برای درک انگیزه­های اجتماعی ـ اقتصادی این تحول فضایی از پژوهش میدانی با استفاده از پرسشنامه استفاده شده­است که نتیجه آن گرایش روزافزون ساکنین روستاها به تغییر کاربری اراضی زراعی و تبدیل آنها به قطعات قابل فروش زمین برای احداث خانه­های دوم بود. این فرایند، ضمن تغییر بافت اجتماعی ـ فرهنگی روستاهای ناحیه، به تغییر چشم­انداز روستایی، تحول بافت کالبدی و تغییر ساختاری ـ کارکردی روستاها انجامیده­است.